Bu sınıf Susmuyor!
Öğrenciler Notla Değil, İlhamla Motive Olur!
Notla Tehdit mi? Otorite mi?
Öğretmenlerin Sınıf Disiplininde Yapıcı Yaklaşımı
Disiplin tam olarak nedir? Sınıftaki öğrencilerin MUM gibi durması mı ? Yeri geldiğinde tüm
sınıfın ayakta olduğu aktif katılım mı bir ders mi? Aslında tanım olarak bakılınca istenmeyen
davranışların olmadığı dersin amacına uygun işlendiği sınıf ortamı olarak tanımlanabilir.
20 yıllık eğitimcilik ve 15 yıllık okul yöneticiliği tecrübelerime dayanarak çokça karşılaştığım
ve karşılaşmaya devam ettiğim bir konudan bahsetmek istiyorum. Sınıf disiplini, bir
öğretmenin başarısını belirleyen temel unsurlardan biridir. Ancak bazı öğretmenler, disiplin
sağlamakta zorlandıklarında öğrencilerini not veya disiplin kurulu ile tehdit etme yoluna
gidebiliyor. Peki, bu gerçekten işe yarayan bir yöntem mi? Daha da önemlisi, öğrencilerin
gelişimi ve öğrenme motivasyonu açısından ne kadar sağlıklı?
Tehdidin Kısa Vadeli Etkisi, Uzun Vadeli Zararları
Öğrencileri not veya disiplin cezası ile korkutmak, kısa vadede sınıf içi düzeni sağlayabilir
gibi görünebilir. Ancak uzun vadede bu yaklaşım, öğrencilerin öğretmene ve öğrenmeye karşı
olumsuz duygular beslemesine neden olabilir. Tehdit, öğrencinin dışsal bir korku ile hareket
etmesine yol açar; bu da içsel motivasyonunu ve öğrenmeye olan ilgisini zedeler. En kötüsü
sürekli disiplin veya zayıf not verilmekle tehdit edilen öğrenciler bir süre sonra bu terimleri
ciddiye almamaya başlayarak duyarsızlaşması. Eğer sizi disipline veririm diye tehdit
ediyorsanız( ki etmemelisiniz) verin o zaman! Lafta kalmasın. Keza düşük sözlü not verme
konusu da aynı şekilde.
Öğretmen-öğrenci ilişkisi güvene dayalı olmalıdır. Sürekli tehdit edilen bir öğrenci,
öğretmenine karşı duyduğu güveni kaybedebilir ve derslere olan ilgisi azalabilir. Ayrıca,
otoritenin sadece ceza ile sağlanabileceğini düşünen öğrenciler, ilerleyen yaşamlarında
sağlıklı iletişim kurmak yerine baskıcı ve otoriter yaklaşımları benimseyebilirler.
Hatta bu
yöntemi kullanmayan motivasyon ve olumlu sınıf ortamı oluşturarak disiplini sağlamak
isteyen öğretmenlerin de işlerini zorlaştırır.
Peki, Otorite Nasıl Sağlanır?
- Sınıf Kurallarını Birlikte Belirleyin: Öğrencilerin kuralları benimsemesi için sürece dahil olmaları gerekir. Dönem başında sınıf kurallarını birlikte belirlemek, öğrencilerin bu kurallara daha fazla uyum sağlamasını kolaylaştırır.
- İlk Hafta Sınırlarınızı Çizin: Öğrenciler ilk hafta öğretmenlerinin karakterlerini kişiliklerini disiplinli olup olmadıklarını öğrenirler ve daha sonra tüm yıl bu şekilde davranırlar. İlk hafta iyi iletişim kurmak için çok fazla taviz veren öğretmen arkadaşlar maalesef daha sonra bu durumu toparlayamıyorlar.
- Saygıya Dayalı Bir İletişim Geliştirin: Öğretmenin öğrencilerine saygı göstermesi, onların da öğretmene saygı duymasını sağlar. Yargılayıcı ve küçümseyici bir dil yerine, açık ve destekleyici bir iletişim benimsenmelidir.
- Olumlu Pekiştirme Kullanın: Disiplin sadece ceza ile sağlanmaz. Öğrencilerin olumlu davranışlarını ödüllendirmek, sınıf içindeki olumlu dinamikleri artırır ve öğrencileri iyi davranışlara teşvik eder.
- Dersleri İlgi Çekici Hale Getirin: Öğrenciler ilgilerini çeken derslerde daha az sorun çıkarır. Ders anlatımında interaktif yöntemler kullanmak, öğrencileri aktif katılıma teşvik eder ve disiplinsizliği azaltır. Öğrenciler sıkıldıkları zaman dersin düzenini bozmaya başlarlar. Hepimiz gibi.
- Bireysel İlişkiler Kurun: Öğrencileri sadece bir grup olarak değil, birey olarak tanımak önemlidir. Her öğrencinin farklı öğrenme tarzı, ilgi alanı ve motivasyonu vardır. Onlarla birebir ilgilenmek, hem güven ilişkisini güçlendirir hem de sınıf içindeki disiplini sağlamlaştırır.
- Örnek Olun: Öğretmen olarak nasıl davranıyorsanız, öğrenciler de sizi model alacaktır. Sabırlı, adil ve tutarlı bir yaklaşım sergileyerek öğrencilerinize rol model olabilirsiniz. Öğrenciler sizin adeletli olmadığınızı görürse sizlere olan güvenleri sarsılacak, derse olan ilgili kaybolacaktır.
Tehdit Yerine Anlayış ve İş Birliği
Öğretmenlik sadece bilgi aktarmak değil, aynı zamanda rehberlik etmektir. Disiplini sağlamak
için korku ve tehdit yerine, öğrencilere güven veren, onları motive eden, adil ve saygılı bir
yaklaşım benimsemek çok daha etkili olacaktır. Otorite, korkutarak değil, güven ve saygı
yaratarak kazanılır.
Öğrencilerimizin gelecekte özgüvenli, düşünen ve sorgulayan bireyler olmasını istiyorsak,
onlara baskı yerine rehberlik etmeliyiz. Öğrenciler sevdikleri ve saygı duydukları
öğretmenlerini üzmek istemezler (hepimiz gibi) :)
Çünkü unutulmamalıdır ki, iyi bir öğretmen sadece öğreten değil, aynı zamanda ilham veren
kişidir.