NEET Nedir?
NEET kavramı, İngilizce “Not in Education, Employment, or Training” ifadesinin kısaltmasıdır. Türkçede, “Ne Eğitimde Ne İstihdamda” olan gençleri ifade eder. Bu grup, 15- 29 yaş aralığındaki gençleri kapsar ve ne bir eğitim kurumuna kayıtlıdırlar ne de bir işte çalışmaktadırlar. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında Türkiye’de genç nüfusun %25’inden fazlası NEET kategorisinde yer almaktadır. TÜİK’in işgücü istatistiklerine göre Mart 2024’te mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı 15-24 yaş arası erkeklerde %12,8 olurken, bu oran aynı yaş grubundaki kadınlarda %20,9 olarak gerçekleşti. İstihdam oranıysa genç erkeklerde %66,6 olurken, genç kadınlarda %32,4 olarak gerçekleşti.
Kadınlar özelinde NEET grubun eğitim düzeyine bakıldığında birinci sırada yüzde 90,6 ile okur-yazar olmayanlar gelirken, ikinci sırada yüzde 36,2 ile mesleki veya teknik lise mezunları, üçüncü sıradaysa %33,3 ile yükseköğretim mezunları geliyor. Türkiye, tüm bu oranlarla 36 OECD ülkesi arasındaki en yüksek NEET oranına sahip ülke. Türkiye’de oran yüzde 32 iken OECD ortalaması 16,4 seviyesinde.
Neden NEET Gençler Önemli?
NEET gençler, sadece bireysel potansiyellerini kaybetmekle kalmaz, aynı zamanda toplumsal ve ekonomik gelişimin yavaşlamasına da neden olur. Ne istihdamda nede eğitim-öğretimde olmayan gençler sosyal olarak dışlanma riski altındadır. Ekonomik olarak Bu durumun uzun vadeli sonuçları arasında:
- Bireysel izolasyon ve psikolojik sorunlar: İşsiz ve eğitimsiz kalan gençlerde özgüven kaybı ve depresyon yaygındır.
- Ekonomik yük: NEET oranının yüksek olduğu ülkelerde sosyal yardım harcamaları artar ve ekonomik üretkenlik azalır.
- Toplumsal riskler: Bu gençlerin suça yönelme, sosyal dışlanma veya radikal gruplara katılma riski daha yüksektir.
NEET Olma Nedenleri Nelerdir?
- Eğitim sistemindeki uyumsuzluk: Öğrencilerin yeteneklerine ve ilgilerine uygun eğitim fırsatlarının azlığı.
- Eğitimde yanlış yönlendirme/ yönlendirmeme: Öğrenciler bireysel yeteneklerine ve becerilerine uygun bir eğitim almaları konusunda en geç ortaokul 7. Sınıftan itibaren yönelme yapmalı. Ülkemizde maalesef liselerde dahi bu konuda ciddi bir eksikli mevcut.
- Ekonomik şartlar: Ailelerin ekonomik durumu nedeniyle eğitimden erken ayrılma zorunluluğu.
- Cinsiyet eşitsizliği: Özellikle genç kadınlarda toplumsal baskılar ve ev içi sorumluluklar NEET oranını artırmaktadır.
- Okul sonrası yetersiz rehberlik ve koçluk hizmetleri: Okuldan bir şekilde hedefsiz veya yanlış hedeflerle mezun olan gençlere yönelik hiçbir çalışma yapılmaması.
Çözüm Yolları Nelerdir?
NEET oranını azaltmak için şu çözümler uygulanabilir:
- Etkili öğrenci koçluğu programları: Gençlerin yeteneklerine ve ilgilerine uygun eğitim veya meslek alanlarını keşfetmelerini sağlamak.
- Kurumsal eğitimler: İş dünyasına girişte gerekli olan becerileri geliştirmeye yönelik eğitimler.
- İşletme ve girişimcilik koçluğu: Ülkemizde işletme koçluğu/ girişimci koçluğu hizmetlerinin çok ve ulaşılabilir olması.
- Mentorluk ve rehberlik hizmetleri: Yaşam boyu öğrenme ve kariyer planlaması konusunda destek sağlamak.
- Mesleki eğitim programları: Hızla değişen iş dünyasına uygun meslek eğitimleri ve sertifikalandırmalar.