Akran Zorbalığı: Belirtileri ve Nasıl Keşfedilir?
Okul çağındaki çocuklar için en güvenli alanlardan biri olması gereken okullar, ne yazık ki bazen görünmez tehlikelere sahne olabiliyor. Akran zorbalığı, bu tehlikelerin başında geliyor. Sessizce ilerleyen ve çocukların psikolojik, sosyal hatta fiziksel gelişimini etkileyebilen bu durum, çoğu zaman geç fark ediliyor. Peki bir ebeveyn olarak bu durumu nasıl anlayabiliriz?
Akran Zorbalığı Nedir?
Akran zorbalığı, bir çocuğun yaşıtı olan başka bir çocuk ya da grup tarafından tekrarlı ve kasıtlı olarak sözlü, fiziksel veya duygusal şekilde zarar görmesidir. Bu zorbalık;
- Fiziksel (itme, vurma, eşyalarını alma)
- Sözel (alay etme, hakaret, tehdit)
- Sosyal (dışlama, dedikodu yayma)
- Siber (sosyal medya ve dijital alanlarda yapılan zorbalık)
Zorbalığın Belirtileri Nelerdir?
Zorbalığa uğrayan çocuklar çoğu zaman açıkça konuşmaz. Ama davranışları bize bazı sinyaller verebilir:
- Okula Gitmek İstememesi: "Midem ağrıyor", "bugün gitmesem olur mu?" gibi sık tekrar eden bahaneler, okul ortamında yaşadığı bir sıkıntının habercisi olabilir.
- Ani Ruh Hali Değişimleri: Neşeli bir çocuk bir anda içine kapanabilir, öfke patlamaları yaşayabilir veya ağlamaları artabilir.
- Uyku Bozuklukları ve Kâbuslar: Gece uykudan korkarak uyanma, yatmak istememe gibi durumlar psikolojik zorlanmanın belirtisi olabilir.
- Sebepsiz Yaralar veya Kayıp Eşyalar: Çocuğun üstünde açıklayamadığı morluklar veya sık sık kaybolan eşyaları varsa, fiziksel zorbalık söz konusu olabilir.
- Özgüven Kaybı: Eskiden keyifle yaptığı aktivitelerden uzaklaşması, kendini değersiz hissetmesi gibi durumlar dikkatle ele alınmalıdır.
- Sınırlı Sosyal Çevre: Az sayıda arkadaşı olur, okul dışı buluşmalara davet edilmezler
Zorbalığı Nasıl Keşfederiz ve Müdahale Ederiz?
- Dinleyin: Çocuğunuzu yargılamadan, sabırla dinleyin. Anlattıklarını küçümsemeyin veya "boşver" demeyin. Onun için bu olaylar gerçektir ve etkilidir.
- Gözlemleyin: Davranış değişikliklerini önemseyin. Öğretmenleri, rehber öğretmeni ve okul yönetimi ile iletişimde olun.
- Yanında Olduğunuzu Hissettirin: Zorbalığa uğrayan çocuk, kendini yalnız ve savunmasız hisseder. Ona her koşulda arkasında olduğunuzu göstermek güven duygusunu artırır.
- Okulla İş Birliği Yapın: Durumu okulla paylaşın. Zorbalıkla başa çıkmak bir ekip işidir; aile-okul iş birliği çok önemlidir.
-
Sakın Yapmayın!: Zorbalığa tanıklık eden veya mağduriyet yaşayan bireylerin sorunlarını inkar etmek veya
küçümsemek.
Zorbalığı hafife alarak şaka olarak değerlendirmek
Zorbalık olaylarını görmezden gelmek
Mağdur çocukların kişisel özelliklerine vurgu yapmak
Zorbalık olaylarının zamanla azalacağını, biteceğini düşünmek
Zorbalığı sadece cinsiyet düzeyinde değerlendirmek, erkek çocukların kızlara yaptıkları davranışları dikkate alıp sert uyarılarda bulunurken, hemcinsler arasında yapılan zorbalığı dikkate almamak, bu sorunları küçümsemek / normalleştirmek anlamına gelir.
Unutmayın: Zorbalık Önlenebilir!
Her çocuk güvenli, sevgi dolu bir ortamda büyümeyi hak eder. Akran zorbalığı ile mücadele, bu haklarını korumak adına atılacak en önemli adımlardan biridir. Zorbalığı yapanında bir çocuk olduğu asla göz ardı edilmemelidir. Hiçbir ebeveyn başka bir çocuğu ailesinin bilgisi ve onayı dışında uyaramaz! Farkında olmak, konuşmak ve harekete geçmek her zaman en güçlü çözümdür.